“Mama, waarom mag jij nergens meer dan twee jaar werken?” In een campagnespotje van het CDA tijdens de laatste verkiezingen vraagt een klein meisje het aan haar moeder. De vaste baan lijkt, in ieder geval in de politiek, bezig aan een comeback.
Een parlementaire onderzoekscommissie onder leiding van Hans Borstlap adviseerde dat iedereen die (duurzaam) voor een bedrijf of organisatie werkt, weer werknemer moet worden. Echter, een-vaste-baan-en-niet-meer-te-ontslaan, is dat nog wel zo populair?
Mensen gaan verschillend om met werk. Als je binnen Matchpartner kijkt zie je al het verschil. Sommige recruiters vinden het leuk om een langdurige relatie op te bouwen met individuele professionals die op veel verschillende plekken, gemeentes of jeugdzorg instellingen, via ons aan de slag gaan.
Anderen vinden het leuk om langs een gebouw te rijden en te zeggen: “hier werkt die-en-die al een paar jaar, die is daar ooit via mij gestart.” De eerste groep houdt zich met detacheringen bezig, de tweede met werving en selectie.
Nou is het natuurlijk niet altijd zo zwart-wit. Ikzelf werf bijvoorbeeld zowel vast als tijdelijk personeel. Maar wat wel opvalt is dat er een groeiende groep mensen is die het eigenlijk wel prima vindt om flexibel te werken. Soms heb je een niet lekker lopend gesprek als zo iemand reageert op een vacature voor een vaste baan.
“Ja hallo, ik bel over die klus als praktijkondersteuner bedrijfsarts.”
“Je bedoelt die baan in Den Haag? Ik zie dat je anderhalf uur van de werklocatie woont, dat lijkt me wat ver.”
“Dat geeft niet als het uurtarief tijdens die opdracht maar hoog genoeg is. En misschien kan ik ook een beetje thuis of
onderweg werken.”
“Maar zodra je dan ingewerkt bent, ga je weer weg.”
“Nee hoor, ik kan alles al en hoef niet ingewerkt te worden.”
Zo gaat zo’n gesprek niet letterlijk natuurlijk, maar hier komt het wel op neer.
De werkgever waar het over gaat legt juist heel andere accenten. De nieuwe medewerker moet iemand zijn die zich voor langere tijd gaat verbinden aan de organisatie, hij of zij moet ‘het gezicht naar buiten toe’ worden en ‘gaan meebouwen aan de organisatie’. Werkgever en freelancer leven in twee verschillende werelden.
Niet alleen zijn werkgevers flink op zoek naar vaste werknemers, er is politiek meer animo voor het terugdringen van het aantal zelfstandigen. Politiek van links tot rechts werd er gematigd positief gereageerd op het rapport In wat voor land willen wij werken? (januari 2020) van de commissie Regulering van Werk onder leiding van Hans Borstlap.
Volgens de commissie zitten freelancers klem in Nederland. Ze kunnen zich niet eens goed verzekeren of een huis kopen, bovendien: “Als je niet weerbaar bent kun je niet wendbaar zijn.” Werkgevers moeten weer gestimuleerd worden om -waar het CDA-spotje over ging- mensen in dienst te nemen, maar daar staat flexibilisering van ontslag en het terugdringen van doorbetaling bij ziekte tegenover. Borstlap:
Waarom moet een bakker twee jaar loon doorbetalen als zijn vaste werknemer arbeidsongeschikt raakt op de ski-piste?
Goede punten, maar toch zie ik dat werkzoekenden van onder dertig heel anders in de wedstrijd zitten. Die vinden Borstlap een beetje stoffig en bemoeizuchtig. De wereld is snel aan het veranderen en werk zal er nu eenmaal anders uitzien in de toekomst. Neem de opkomst van digital nomads, jonge mensen die willens en wetens een vaste werklocatie en de bijbehorende rechten opgeven en gaan werken vanuit Portugal of de stranden van Goa.
Je kunt kritiek hebben op de internationale, digitale klusmarkt en de platformbedrijven die daar bij horen, maar we kunnen niet echt meer terug, hooguit beter reguleren. In juni kwam een groep platformbedrijven, zoals Deliveroo, Helpling, Temper, Roamler, YoungOnes en Uber met het voorstel nieuwe afspraken over de inzet van personeel te maken met de te vormen regering. Stijn Verstijnen van Deliveroo:
Mede dankzij onze bezorgers konden restaurants de afgelopen maanden blijven draaien, en we kijken er naar uit om hen middels een sociaal akkoord meer bescherming te kunnen bieden, zonder dat ze hun flexibiliteit hoeven te verliezen.
Ik ben maar een eenvoudige recruiter, maar ik zie wel dat de wensen van werkgevers en werkzoekenden uiteen beginnen te lopen. De organisaties waar wij personeel voor zoeken doen vaak mensenwerk: het re-integreren van personeel, ouderenzorg, jeugdzorg, handhaving. Werk waarvoor je van goeden huize moet komen.
Een groeiend deel van de professionals die dat werk oppakken, wil dat op eigen voorwaarden doen. Minder vergaderen, meer tot de kern van het werk. Zelf de regie, toewerken naar een resultaat. Dit is voor een aantal van hen een reden om freelancer te worden. Werkgevers willen juist personeel waar ze voor langere tijd op kunnen rekenen. Als je pech hebt komen ze steeds minder tot elkaar.
Veel werkzoekenden zoeken iets anders in een nieuwe baan, maar vinden het lastig gelijk volmondig voor een vast dienstverband te kiezen. De laatste tijd houd ik mij daarom meer bezig met deta-vast constructies. Bij deta-vast werkt een medewerker in eerste instantie tijdelijk via ons bij een werkgever met de intentie om blijvend in dienst te treden.
Dit is een goede manier om een andere inzet van je professionaliteit te onderzoeken. Bijvoorbeeld voor verpleegkundigen die lang aan het bed hebben gestaan of ziekenhuisartsen die genoeg hebben van de onregelmatige werktijden. Zij beginnen in eerste instantie met een maand of vier tot zes als sociaal medisch verpleegkundige of als verzekeringsarts. Bevalt dit werk in de praktijk toch niet, dan even goede vrienden.
De financiële prikkels en boetes die de Commissie Borstlap voorstelt kunnen zeker helpen om meer mensen in een (vast) dienstverband te krijgen. Maar er zijn ook creatieve oplossingen nodig om de wensen en verwachtingen van werkzoekenden en werkgevers beter te laten aansluiten.
Stephen Hoogenboom
Op persoonlijke titel geschreven
Lees ook de column De nieuwe ZZP-regels: puur gezond verstand
Je kunt hieronder ook een reactie achterlaten!