Armoetroef

Geschreven door:
Roy van Wijngaarden
25-02-2019

Iedereen heeft zijn oordeel klaar over mensen met weinig geld. Armoede wordt vaak als een keuze gezien, en bovendien maken arme mensen minder verstandige keuzes.

Uit onderzoeken blijkt: arme mensen lenen meer, sparen minder, roken meer, sporten minder, drinken meer, voeden slechter op en eten vaker bij de McDonald’s. Toch is het vaak niet juist om dit gedrag opzettelijk te noemen.

Vorig jaar zomer ben ik, vanuit een heel andere achtergrond, gestart bij Matchpartner binnen het sociaal domein. Met mijn ‘frisse blik’ zijn mij bepaalde zaken op gaan vallen wat betreft de functies die met de bijstand en de participatiewet te maken hebben.

De klantmanagers die ik spreek houden zich bezig met het beoordelen van aanvragen levensonderhoud, bijzondere bijstand en het doen van heronderzoek. Wat mij opvalt is dat binnen deze doelgroep divers wordt gesproken over bijstandsgerechtigden en armoede. Vaak wordt het minder goed bedeeld zijn verklaard door slechte keuzes: eigen schuld, dikke bult.

Ook mijn collega-recruiters hebben er een handje van. Voormalig klantmanager Subeida Jainullah zegt in een column over bijstandsgerechtigden: “Eigenlijk volstaat de vraag: zou je, als opstapje, willen gaan werken voor het minimumloon? Dus voor hetzelfde geld dat je nu ontvangt, zonder dat je er iets voor hoeft te doen?” Of collega Maarten de Haan: “je kunt iemand met problemen pas ècht helpen als die bereid is harde feiten onder ogen te zien”

Maar is armoede inderdaad het gevolg van een gebrek aan karakter? Een paar weken terug maakte een Nederlandse spreker veel los tijdens een onderonsje met de rijken der aarden in Davos. Historicus Rutger Bregman ging viral toen hij de elephant in the room benoemde en zei dat veel mondiale problemen opgelost zouden worden zodra rijken niet langer hun welvaart verdelen door liefdadigheid, maar gewoon door meer belasting te betalen.

In een TED-talk uit 2017, Poverty isn’t a lack of character, it’s a lack of cash, verklaarde Bregman de slechte keuzes van arme mensen op een heel eigen manier. Uit wetenschappelijk onderzoek zou blijken dat mensen met een tekort aan geld minder goed kunnen plannen en zelfs minder goed nadenken. Zij hebben niet bepaald een troefkaart getrokken, het is meer armoe troef.

Armoede vernietigt de toekomst, je bent alleen hier en nu bezig. Rutger pleit daarom voor een basisinkomen, waarbij iedereen in een maatschappij voldoende geld heeft. In het Canadese Dauphin bleek een experiment met een basisinkomen allerlei onverwachte positieve resultaten te hebben, zoals betere schoolresultaten en minder ziekenhuisbezoek.

Er is volgens mij veel in te brengen tegen het basisinkomen – waarbij meestal wordt gesproken over 1000 onbelaste euro’s in de maand- want de prikkel om te gaan werken hebben mensen nu eenmaal nodig. Het is ook een heel duur project voor de samenleving, waardoor bijvoorbeeld investeringen in innovatie achter kunnen blijven. Je kunt tenslotte geld maar één keer uitgeven.

Maar toch, dat niet-oordelend kijken naar mensen zonder geld die slechte beslissingen nemen, dat spreekt me wel aan.

Roy van Wijngaarden
Op persoonlijke titel geschreven

Reageer

John
25 februari 2019
Zoals altijd heeft Bill Maher het beste laatste woord: https://www.youtube.com/watch?v=hBNt3gQXWdc Miljardairs die zich op één lijn zetten met Anne Frank, bespottelijk!
Remco Hogenbirk
25 februari 2019
Goed onderwerp en goed stuk. Ik vind je conclusie wel wat mager. Minder of niet oordelend kijken naar mensen zonder geld spreekt me enorm aan, maar had dat wat meer body gegeven met uitkomsten van onderzoek en gedrag dat wij als maatschappij normaal zijn gaan vinden. Ik denk dat we daar namelijk allemaal een rol kunnen spelen. Dank voor je blog! Ter inspiratie dit artikel op nu.nl: In de schulden? 'We zijn calvinistisch en willen mensen laten bloeden' https://www.nu.nl/geldzaken/5756301/in-de-schulden-we-zijn-calvinistisch-en-willen-mensen-laten-bloeden.html
Zabeth
25 februari 2019
Dag Roy, Ken je het boek en ‘Schaarste’ ook? En Mobility Mentoring? Hoe inzichten uit de hersenwetenschap leiden tot een betere aanpak van armoede en schulden.
Laad meer

Laatste nieuws

Vind de ideale baan binnen jouw specialisme

Vind de baan die bij jou past binnen jouw specialisme of bekijk hier ons gehele vacature aanbod